10 Ocak 2013 Perşembe

Pardus: Yerli işletim sistemi mi Yerli Linux dağıtımı mı?

Pardus ile ilgili olarak bir çok haber sitesi ve forumda "Yerli/Ulusal işletim sistemi" ifadesi kullanılıyor. Bu ifadeyi en iyimser şekilde Türkçe'nin yanlış kullanımı olarak düşünüyorum.

Öncelikle ulusal işletim sistemi ile ulusal linux dağıtımı arasındaki farkı bir inceleyelim.

Yerli/Ulusal Linux dağıtımı: Temelinde Linux çekirdeği olan fakat sistemin açılışından(bootsrap) paketlerin kurulması ve yönetim araçlarına kadar geniş bir alanda keyfe/ihtiyaca göre özelleştirmenin yapıldığı GNU/Linux türevidir. Halk tabiri ile motor mimarisi aynı ama kaporta farklı.

http://www.linuxjournal.com/content/case-national-linux-distributions adresini incelerseniz Rusya,Çin,Filipinler ve bizim Pardus için "ulusal linux dağıtımı" ifadesini kullanıyorlar. Ulusal işletim sistemi değil!.

"The first point to make is that this isn’t the first Russian attempt to adopt open source software. In 2007, the Armada group won the government tender to supply Russian schools with a Linux based operating system, making use of ALT Linux, a Russian fork of Mandrake Linux. Red Flag (China), Pardus (Turkey) and Bayahnian (Philippines ) were all created to meet the requirements of state institutions."

http://distrowatch.com/table.php?distribution=pardus adresinde de  Pardus is a GNU/Linux distribution" ifadesi geçiyor.


Bunlar dışında kuzey kore, İspanya ve Hindistan'da da ulusal linux dağıtımları olduğunu biliyoruz.

Ulusal işletim sistemi: Öncelikle böyle bir teknik terim olmadığını söyleyelim. Sonra işletim sisteminin diğerinden farklı olması için ne olması gerektiğini açıklayalım. İki işletim sisteminin farklı olması için çekirdeğinin(kernel) ABI(Application Binary Interface) seviyesinde farklı olması gerekir. Özel bir uyumluluk(compatibility) desteği yoksa bir işletim sistemindeki binary programı başka bir işletim sisteminde değiştiremezsiniz. Her bir işletimin sisteminin çekirdeğinde diğer işletim sisteminde olmayan çok fazla farklı implementasyonlar vardır. Solaris,FreeBSD'deki bir binary'nin özel bir destek olmazsa Linux'de çalışmaz.

Pardus'da böyle bir durum olmadığı için Pardus yerli bir işletim sistemi değil. Yerli Linux dağıtımıdır.
Ne zaman kernel vs herşeyiyle değişir.O zaman Pardus işletim sistemi adını hak eder.

Bu açıklamadan sonra hala Pardus'un yerli bir "işletim sistemi" olduğunu düşünüyorsanız  Türkçe'yi tam kullanmıyorsunuz ya da  iyi bir pazarlamacısınız demektir. Bol satışlar!...

Yıllarca yerli işletim sistemi diye reklam yapıp günün sonunda sadece paket yöneticisi ve bir iki yönetici yazılımı farklı Linux'u yerli işletim sistemi geliştirdik diye milletin saf yerine konulmasına gönlüm razı olmadığı için bu açıklamayı yapma ihtiyacı hissettim. Sonra birileri gelip başka bir Linux dağıtıma geçtiğinde yerli işletimiz elden gidiyor diyenlerinde feryat etmeside olayın acıtasyon tarafı diye düşünüyorum.

Ayrıca Yerli işletim sistemi ifadesini kullanarak herşeyini aldığımız Açık Kod dünyasına karşı nankörlük yapmış oluruz. Yıllar Richard Stallman Türkiye'ye geldiğinde Bilgi üniversitesindeki LKD afişindeki "Linux Kullanıcıları Derneği" adının başında Linux yerine "GNU/Linux" olmadığı için LKD yetkililerini nasıl böyle GNU'yu gözardı edersiniz diye fena haşladığını gözlerimle gördüğümü,kulaklarımda duyduğumu da belirtmek isterim.




2 yorum:

  1. Bilgi paylaşımınız için teşekkürler hocam, bu değerli bilgi ve tecrünelerinizi yüz yüze almak pek mümkün olmuyor ama en azından bol bol yazın ki biz buradan okuyalım.

    YanıtlaSil
  2. Yerli işletim sistemi olarak CSD üzerinde çalışmalar devam ediyormuş. Aslında devletin kurumunun linux dağıtımı çıkarması yerine o dağıtıma harcanan para ve çalıştırılan personel CSD'ye tahsis edilse idi belki o Linux dağıtımından daha kullanışlı bir sistem ortaya çıkabilirdi.

    YanıtlaSil