Bilişim sektörü ve 30 yaş

33 yaşındayım ve 13 yıldır bilişim sektöründe bilfiil çalışmaktayım. Bunun son 7 senesini kurucusu olduğum şirketlerde geçti.  2006 yılında bir kaç kişi olarak başladık şu anda 50 kişi üzerinde bir sayıya ulaştık. Bu süre zarfında bir çok insanla görüşme,iş yapma imkanımız oldu.

23 ile 38 yaş arasındaki insanları teknik ve sosyal olarak inceleme fırsatı oldu. Buradan edindiğim izlenimlere göre 30 yaşının çok ciddi bir kriter olduğu kaanatine edindim. Burada kısaca yaş ve uzmanlık alanına göre düşüncelerimi paylaşacağım. Burada yazılanlar genel bir düşünceyi yansıtmakta olup doğrudan belirli bir kişi veya kişileri hedeflememektedir. Ayrıca burada yazdıklarım sadece bilişim sektöründe uzmanlık gerektiren konular için geçerlidir.

1. Teknik olarak bir konuda 3-4 yıl çalışan birisinin uzmanlık alanını değiştirmesi %90 oranda imkansız. Yani işe ağ uzmanı olarak başladıysanız 4. yılın sonunda bir veritabanı uzmanı veya sistem yöneticisi olmanız çok ama çok zor.
   
   Niçin çok zor? Çünkü işe başladığınız ilk haftaları saymazsak hayatınızın geri kalanı çalıştığınız işin biteviye sürüp giden telaşı ile dolu olacaktır. Kafanızı kaldırıp ben nereye gidiyorum diye düşünme fırsatınız bile olmayacak. Zaman geçtikçe konuda uzmanlığınız da arttığı için artık yeni bir alana geçmeyi ancak rüyanızda görebilirsiniz. Yeni bir uzmanlık alanı demek ayrıca orda çömez pozisyonda başlamak demektir. Bu da daha az maaş anlamına gelmektedir. Hiç kimse kolay kolay bir önceki aldığı maaşın daha aşağısına -çok kriz durumları olmadığı sürece- çalışmak istemez.
   
2.  Yirmili yaşlar bayır aşağı son sürat koşmak gibidir.  Taze olan zihin ufak ama düzenli bir çaba ile çok ciddi mesafe katedebilir. Otuz sonrası yaşlar ise artık bayrı yerine kendini tümsekli düzlükte bulma gibidir.  Hız yamak istesenizde yapamazsınız. Önünüzde ufak ufak engeller oluşacaktır.
   
3.  Yirmili yaşlar çıraklık, otuzlu yaşlar kalfalık. Kırk üstü ise ustalık dönemi denilebilir.
   
4. 30 yaş altındaki biri için  CEO, Proje yöneticisi, Takım lideri, Genel müdür vs pozisyonlar erken olacaktır. Tabii şirketiniz 2-3 kişiden ibaret değilse. Çünkü otuz yaş altındaki birisi normal şartlarda çok fazla idari yönetim tecrübesine sahip değildir. Daha çok teknik anlamda bir gelişim söz konusudur.
   
5. 30 yaşına gelmiş birisi yapacağı teknik veya idari iş konusunda daha önce hiç bir altyapıya sahip değil ise hemen ondan uzaklaşmaya bakın. Çünkü bu yaşa kadar öğrenemedi/öğrenmedi ise bu yaştan sonra öğrenmesi çok zor. Hatta imkansıza yakın diyebilirim. Bu yaştan sonraki yapacağı bir uzmanlık değişimi için çok ciddi fedakarlık yapması gerekir. Bu yaşa gelmiş biride genelde düzenli ve rahat bir iş ortamı arzulamaktadır. Bu yüzden istesede kendisinde yeterli motivasyonu bulamayacaktır. Satış ekibindeki kişiler için bu durum geçerli olmayabilir. Yani daha önce marketler zincirinde satış temcilcisi olan birisi çok derin uzmanlık gerektirmeyen bilgisayar vs satışı konusunda başarılı olabilir.
   
   Peki başarılı olamayacağı bir alana insan niçin geçmek ister?
1. Mevcut uzmanlık alanında işsiz kalması
2. Yeni uzmanlık hedefinde daha iyi maaş ve ortam beklentisi
3. Mevcut uzmanlık alanında tatminsizlik.
   
6. 25 yaşında proje yöneticisi oldun,30 yaşında CEO diyelim. Böyle giderse 40 yaşına gelmeden dünyadaki üst düzey title'ların çoğunu tüketmiş olursun. Altını dolduramadığım bir title kullanıp kendime güldürmektense adımlarımı sağlam atar uzun vadeli ve kalıcı bir kariyer hedefini tercih ederim.
   
7. Maalesef bir çok yeni mezun üç dört çalışıp hemen bir yönetici pozisyonu kapmayı hedeflemektedir.Bu durum kendisine çok bol geldiği halde şık ve pahalı bir takım elbiseyi giymek isteğine benzemekte. O elbiseyi giyersin ama elbise yakışmadığı gibi rahatda vermez. O elbisenin uyması için vücudun yeteri kadar büyümesi lazım. Ceketi daraltabilirsiniz ama yönetici pozisyonunun gerektirdiği şartları daraltamazsınız. Diğer bir ifadeyle Peter prensibinin net bir şekilde tarif ettiği uzmanlık sahibi olunan/olunacak alandan "yeteneksiz" olduğunuz bir alana geçiş yapacaksınız demektir. O pozisyona gelseniz bile hakkını veremediğiniz için iyi maaş alan ama o işi beceremeyen,beceremediği için ekip içerisinde küçümsenen mutsuz biri olup çıkarsınız.

Şu anda üniversite okuyan öğrencilerin yukarıdaki bahsedilen pozisyonlara düşmemesi için üniversitede iken kendilerini ve ilgi alanlarını keşfetmesini rica ediyorum. Bunun yolu nasıldır.
Her ders döneminde kendinize bir uzmanlık alanı belirleyin. Örneğin, üniversite 2. sınıfın ilk döneminde C çalışacağım deyin. 6 ay uğraşın. Hoşuna giderse devam edin. Gitmez ise  sonraki dönem Java,.NET yazın.  Bunları da beğenmezseniz 3.sınıfın başında ağ ve sistem güvenliği, sunucu yönetimi, ağ yönetimi, veritabanı yönetimi vs gibi farklı alanlara kayın. Bu sayede mezun olana kadar bir çok farklı alanda fikir sahibi olacaksınız. Mezun olduğunuzda hangi alanda çalışmak istediğiniz az çok şekillenmiş olacaktır.

Öğrenciler lütfen sektörün o anki ihtiyacına göre değil,sizin ilgi ve alakanıza göre bir uzmanlık seçin.
Bilişim sektöründe her alanda uzman eleman eksikliği var. Hangi alanda kendinizi yetiştirseniz o alanda iş bulmanız garanti. Eğer sevdiğiniz bir işi yaparsanız daha mutlu ve başarılı olursunuz.

Özetle 30 yaş kritik bir yaş sınırıdır. İşe alacağınız kişi bu yaşın üzerinde ise ve o iş konusunda uzmanlığı yoksa kendinize ve ona bir iyilik yapın. Onu işe almayın. Alırsanızda çok fazla beklentiye girmeyin.